Ο Μηχανισμός Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας δημιουργήθηκε από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης το 2016, ακολουθώντας Σχέδιο Δράσης που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2015. Περιλαμβάνει ένα ευρύ επιχειρησιακό δίκτυο φορέων και κοινωνικών εταίρων που συμβάλλουν με εισροές στον Μηχανισμό και αξιοποιούν τις εκροές του. Το ΕΙΕΑΔ έχει την ευθύνη του συντονισμού του δικτύου, της εποπτείας και διαχείρισης του ειδικού Πληροφοριακού Συστήματος και της παραγωγής αποτελεσμάτων.

Ο Μηχανισμός Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας συνίσταται από δύο πυλώνες. Ο πρώτος πυλώνας αφορά δεδομένα για την απασχόληση, την ανεργία και την επιχειρηματικότητα, που έχουν συγκεντρωθεί από πολλαπλές πηγές και έχουν οργανωθεί και οπτικοποιηθεί με τρόπο που επιτρέπει τη διαδραστική περιήγηση και αναζήτηση της πληροφορίας. Ο δεύτερος πυλώνας αφορά αναλύσεις των δεδομένων αυτών από το ΕΙΕΑΔ, αφ’ ενός για την ανάδειξη των δυναμικότερων επαγγελμάτων και των χαρακτηριστικών τους και αφ’ ετέρου για τη διευκόλυνση του σχεδιασμού τεκμηριωμένων ενεργητικών πολιτικών, στοχευμένων σε συγκεκριμένους κλάδους, επαγγέλματα, δημογραφικά χαρακτηριστικά, προσόντα, δεξιότητες και γεωγραφικές ενότητες.

Ως μία συνεχώς εξελισσόμενη διαδικασία, τα δεδομένα και οι αναλύσεις του Μηχανισμού Διάγνωσης συνεχώς ανανεώνονται και εμπλουτίζονται. Για παράδειγμα, επί του παρόντος, ο δυναμισμός ενός επαγγέλματος ή ενός κλάδου εκτιμάται με βάση το απόλυτο μέγεθος και τον ρυθμό μεταβολής της απασχόλησης την τελευταία τριετία. Πολύ σύντομα όμως (τον Δεκέμβριο) ο δυναμισμός θα εκτιμηθεί λαμβάνοντας υπόψη περισσότερα κριτήρια, με βάση πολυπαραγοντικές και πολυκριτηριακές αναλύσεις, ενώ παράλληλα αναπτύσσονται η οικονομετρική πρόβλεψη της απασχόλησης και η χρήση πινάκων εισροών-εκροών για την εκτίμηση των επαγγελματικών και κλαδικών μεταβολών της οικονομίας.